EKOSYSTEM
INFORMACJE O AUTORACH PROJEKTU
Agnieszka Saks – instruktorka plastyki w Wolskim Centrum Kultury, artystka, absolwentka Europejskiej Akademii Sztuk Pięknych. Specjalizuje się w grafice warsztatowej i szuka inspiracji w naturze. Posiada wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu warsztatów plastycznych dla wszystkich grup wiekowych. Uczy wielu technik plastycznych: rysunku, malarstwa, grafiki warsztatowej, rzeźby, witrażu. Lubi podkreślać, że jej działalność pedagogiczna i artystyczna to coś więcej niż praca – to jej pasja.
Krzysztof Kowalewski – informatyk Wolskiego Centrum Kultury; absolwent inżynierii środowiska Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego; miłośnik ogrodnictwa, ekologii i sztuki. W swojej pracy wdraża systemowe rozwiązania w zakresie technologii informatycznych jak też inicjuje ekologiczne zachowania wewnątrz instytucji. Prowadzi warsztaty o tematyce przyrodniczej akcentując relacje między człowiekiem a jego środowiskiem. Opiekuje się aktywnie ożywioną częścią Wolskiego Centrum Kultury.
OPIS PROJEKTU
Krótki opis projektu:
EKOSYSTEM to unikalne połączenie ekologii i sztuki. W projekcie tym łączymy ekologię z działaniami kulturalnymi, szczególnie w zakresie sztuk wizualnych. Przeprowadzamy spotkania z grafiką, ogrodnictwem, pszczelarstwem i kuchnią wegetariańską. Mieszkańcy mogą doświadczać kontaktu z naturą i ze sztuką, jednocześnie zdobywając wiedzę związaną z ekologią. Głównym celem projektu EKOSYSTEM jest pokazanie mieszkańcom Woli i całej Warszawy, że działania systemowe, mogą zarówno odbudowywać środowisko naturalne, jak też relacje sąsiedzkie. Działając wspólnie, działamy na rzecz naszych lokalnych społeczności. EKOSYSTEM to szereg warsztatów, spotkań i możliwość wymiany doświadczeń. Celem projektu jest również promocja ekologii społecznej wśród pracowników WCK. W ramach EKOSYSTEMU ograniczyliśmy w Wolskim Centrum Kultury używanie jednorazowych plastikowych naczyń, w zamian wprowadzając przedmioty wielokrotnego użytku. Używamy służbowych rowerów w podróżach między filiami. Wolskie Centrum Kultury uruchomiło Jadłodzielnię, gdzie mieszkańcy mogą podzielić się z innymi nadmiarowymi produktami spożywczymi – tak aby nie marnować jedzenia. Drukujemy coraz mniej dokumentów, używając papieru makulaturowego. Pokazujemy, że można wspólnie działać i nawzajem się wspierać. W ramach projektu zrealizowaliśmy: szklarnię, ogród społeczny, wioskę ekologiczną z domkiem do apiterapii i pasieką – to “biotop” naszych ekosystemowych działań. EKOSYSTEM – to włączenie społeczności lokalnej we wspólne działania w przestrzeni WCK. EKOSYSTEM trwa od 2018 r. Mamy nadzieję, że społeczność zbudowana wokół tych działań będzie się stale powiększać. Liczbę odbiorców – zarówno tych angażujących się w tworzenie systemu jak i odbiorców działań edukacyjnych – szacujemy obecnie na 400 osób.
Cele:
Podstawowym celem projektu jest stworzenie systemowych działań ekologicznych w środowisku miejskim: w tym edukacja artystyczna i ochrona środowiska. Ponadto, pośrednim celem projektu jest podniesienie świadomości mieszkańców, zachęta do działań artystycznych i odkrywania piękna natury, promocja zdrowego stylu życia. Zakładanym ważnym aspektem działania EKOSYSTEMU jest integracja środowiska lokalnego i nawiązanie dialogu międzypokoleniowego zgodnie z filozofią ekorozwoju.
Adresaci:
Mieszkańcy Woli i Warszawy uczestniczący w warsztatach promujących ekologię, pszczelarstwo i sztukę. Miłośnicy ekologii w różnym wieku, wymieniający doświadczenia i doświadczający kontaktu z naturą.
Rezultaty:
Rezultatem projektu są następujące działania: – CIEPLARNIA Z ŻELAZA – W 2018 udało nam się zbudować szklarnię, inspirowaną XIX wiecznymi żelaznymi cieplarniami z Zakładów Ogrodniczych Ulricha – zaprosiliśmy mieszkańców do współudziału w działaniach ogrodniczych oraz do towarzyszących im działań artystycznych. Wolskie Centrum Kultury nawiązało tym samym do lokalnej tradycji. Zorganizowaliśmy prelekcję dotyczącą historii Ulrichowa i działalności ogrodniczej rodziny Ulrichów. Nie boimy się marzyć o ananasach, cytrynach i bananach z Woli! Nasza cieplarnia działa: obecnie rosną w niej: ziemniaki, ananasy, bataty, pomidory, cytrusy, wanilia, kurkuma, papryka i miechunka. Pielęgnujemy je wspólnie z mieszkańcami. – SPOŁECZNE GRZĄDKI – Społeczne grządki wpisują się w ogólnoświatowy trend „urban farming” – tworzenia zielonych enklaw pod uprawy w zabudowanym środowisku miejskim. W otwartym dla wszystkich ogrodzie społecznym, wspólnie z mieszkańcami zasadziliśmy zioła i krzewy owocowe. Do pielęgnacji roślin zapraszamy wszystkich naszych odbiorców. – KOŁO PSZCZÓŁ – Stworzenie pasieki wraz z domkiem do apiterapii, na specjalnie wydzielonym terenie w Parku im. Księcia Janusza, obok Lasku na Kole. W Kole Pszczół odbywają się cykliczne warsztaty i spotkania pszczelarskie – w tym miejscu współpracujemy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół S.O.S. – WARSZTATY/SPOTKANIA: Ponad 30 warsztatów i spotkań dotyczących ekologii i sztuki cieszących się dużym zainteresowaniem mieszkańców.
Oryginalność i innowacyjność koncepcji:
Oryginalność i innowacyjność koncepcji wynika z systemowego połączenia edukacji ekologicznej i działań artystycznych w instytucji kultury. Pomysł powstał z inicjatywy artystki plastyka oraz informatyka i jest superpozycją ich szczególnych cech: umiłowania przyrody i wrażliwości na sztukę. Podpatrywanie naturalnych procesów przyrodniczych dało nam inspirację do stworzenia przestrzeni do działań projektowych. Powstała ona na drodze adaptacji istniejących środowisk – filii WCK, jak też migracji do nowych miejsc – jak założona przez nas wioska ekologiczna: Koło Pszczół. Szklarnia i ogród społeczny w siedzibie WCK przy Działdowskiej 6, tworzą bogaty znaczeniowo i przyrodniczo ekosystem, gdzie rodzą się i ewoluują pomysły na działania kulturalne. Uczestnicy naszych warsztatów artystycznych włączają się w działania ogrodnicze, które są nasycone filozofią rozwoju zrównoważonego.
Pierwszy krok, czyli od czego się zaczęło?
Pomysł na stworzenie EKOSYSTEMU powstał na bazie doświadczeń z wcześniejszych projektów: Ogródka Kulturalnego oraz Ekoświetlicy. Wiosną 2017 r. powzięliśmy pomysł na ożywienie przestrzeni za budynkiem siedziby Wolskiego Centrum Kultury. Wspólnie z mieszkańcami założyliśmy klomby uprawowe pełne: mięty, rozmarynu, tymianku, pomidorów, rzodkiewki, rukoli, poziomek. Miejsce to nazwaliśmy Ogródkiem Kulturalnym. Idea założenia ogrodu społecznościowego powstała podczas pielęgnowania upraw i korzystania z plonów. W 2017 roku opracowaliśmy autorski program Ekoświetlicy, który obejmował szereg inspirowanych ekologią, np. barwienie tkanin naturalnymi barwnikami, tworzenie papieru ze słomy. Otworzyliśmy też szeroką współpracę ze Stowarzyszeniem Przyjaciół S.O.S. w ramach projektu Pasieka Edukacyjna – realizując wspólnie edukację przyrodniczą i pszczelarską. Dzięki temu opracowaliśmy nasz EKOSYSTEM.
Co było najtrudniejsze?
Podczas projektowania EKOSYSTEMU największe problemy sprawiała nam niepewność, czy działania promujące ekologię są dla mieszkańców na tyle ważne, aby zainteresowali się naszym programem. Istotnie, ta myśl przyświecała nam przy realizacji każdego ze spotkań. Mnóstwo naszej energii pochłonęła też dbałość o atrakcyjną formę materiałów promujących wydarzenia (plakaty wykonane techniką sitodruku).
Czego się nie spodziewaliśmy?
Nie spodziewaliśmy się, że cykl naszych wydarzeń spotka się z zainteresowaniem wszystkich grup wiekowych. Na jedno ze spotkań, na którym wysiewaliśmy rośliny, przyszedł dziewięćdziesięcioletni Pan ze swoją wnuczką. Połączyła ich wspólna praca (w ścisłym znaczeniu: u podstaw) i nadzieja, że w przyszłości przyniesie ona efekty. Nadało to naszej pracy istotny sens i dało energię na kolejne spotkania.
Największa radość:
Wspólnie ze Stowarzyszeniem Przyjaciół S.O.S. od 2018 r. staraliśmy się o stworzenie miejsca edukacji ekologicznej. Dzięki temu powstało Koło Pszczół – ekologiczna wioska w przestrzeni Parku im. Księcia Janusza, tuż obok Lasku na Kole. Nazwa “Koło Pszczół” nawiązuje geograficznie do części Woli, na którym powstała oraz pomaga włączyć mieszkańców w krąg wiedzy o znaczeniu pszczół w ekosystemie.
Zastosowane technologie informacyjne i komunikacyjne:
Ze względu na ekologiczny charakter projektu, ograniczyliśmy drukowanie materiałów promocyjnych. Informacje o naszych wydarzeniach zamieszczaliśmy na portalu społecznościowym: https://www.facebook.com/wolskiecentrumkultura/ i oznaczaliśmy hasłem Ekosystem, dzięki czemu uczestnicy mogli je wyszukać i byli informowani o kolejnych wydarzeniach. Do celów promocji warsztatów pszczelarskich stworzyliśmy mapę lokalizacji Koła Pszczół: http://bit.ly/kolopszczol wraz z kodem QR ułatwiającym nawigację.
Profil na Facebooku: https://www.facebook.com/wolskiecentrumkultura/ #ekosystem
Film na Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCc_hSQBMTf1h7_VaWqKxiQg
Inne:
W celu zaakcentowania charakteru naszych działań wykonaliśmy serię miesięcznych plakatów w technice sitodruku. W sposób celowy zrezygnowaliśmy tym samym z materiałów drukowanych farbami drukarskimi na wybielanym papierze, na korzyść limitowanej edycji nakładu serigraficznego na papierze pakowym.
INFORMACJE O PARTNERZE PROJEKTU
Nazwa organizacji: Stowarzyszenie Przyjaciół S.O.S. / Pasieka Edukacyjna
Małgorzata Brendel – założycielka Stowarzyszenia Przyjaciół S.O.S. oraz autorka projektu Pasieka Edukacyjna skupionego na propagowaniu pszczelarstwa i bartnictwa oraz ochronie zapylaczy. Praca Pasieki Edukacyjnej opiera się na zaangażowaniu wolontariuszy. Od 2018 r. Pasieka Edukacyjna współpracuje z Wolskim Centrum Kultury w ramach Ekosystemu, organizując dla mieszkańców wiele atrakcyjnych spotkań, warsztatów i prezentacji. Dzięki tej współpracy na Woli powstało Koło Pszczół z pasieką i domkiem do apiterapii. Inicjatywy realizowane wspólnie z Wolskim Centrum Kultury w 2018 r. uhonorowano nagrodą “Słoneczniki”.
Działania w ramach projektu:
Naszym wspólnym sukcesem jest zaprojektowanie i zbudowanie Koła Pszczół – wioski ekologicznej. Wspólnie prowadziliśmy warsztaty o tematyce ekologicznej obejmującej propagowanie pszczelarstwa miejskiego oraz naturalnego, realizowane zarówno w filiach Wolskiego Centrum Kultury, jak też na imprezach plenerowych w parkach miejskich, Dużym zainteresowaniem zarówno dorosłych jak i małych dzieci cieszyła się prezentacja pt. “Jak to robią pszczoły?” prowadzona przez pszczelarzy z Pasieki Edukacyjnej.
W RAMACH PROJEKTU ZREALIZOWANO
Warsztaty (rodzaj, tytuł): Ponad 30 warsztatów o charakterze ekologiczno-artystycznym, w tym cykliczne warsztaty pszczelarskie.
Wystawy (rodzaj, tytuł): Wystawa prac uczestników zajęć plastycznych “Zwierzak w Systemie”; Pomnik Królowej Matki (“Koło Pszczół”)
Akcje (rodzaj, tytuł): Ekosystem na Wolskim Korowodzie – Park gen. Sowińskiego; Pomnik Królowej Matki – Koło Pszczół; Dzień Dziecka – Park im. J. Sowińskiego
